Program nauczania historii w gimnazjum , autorstwa Adama Kowala, zgodny z nową podstawą programową

Jacek Chachaj, Janusz Drob, Leszek Wojciechowski, Historia. Nowożytność. Podręcznik do gimnazjum, klasa 2, Wydawnictwo Szkolne PWN, nr dopuszczenia 129/2/2013/z1

Atlas historyczny, gimnazjum, Wydawnictwo Demart lub WSiP

Beletrystyka historyczna
Bidwell George, Henryk VIII, (Anglia XVI w.)
Bidwell George, Najcenniejszy klejnot, (Anglia w czasach Elżbiety I)
Dumas Alexandre, Trzej muszkieterowie, (czasy Ludwika XIII we Francji)
Dumas Alexandre, W dwadzieścia lat później, (czasy Ludwika XIV, Króla Słońce we Francji)
Dumas Alexandre, Wicehrabia de Bragelonne, (czasy Ludwika XIV, Króla Słońce we Francji)
Eco Umberto, Imię róży, (tajemnice średniowiecznego klasztoru)
Gąsiorowski Wacław, Szwole?erowie gwardii, (Polacy i Napoleon)
Hugo Wiktor, Nędznicy, (Francja poł, XIX w., galery, zaułki Paryża)
Popławska Halina, , Szkaplerz wandejski, , (Francja, czasy rewolucji, bunt ludu przeciwko rządom ludu, opowieść poruszająca, dobrze oparta na faktach)
Prus Bolesław, Faraon, (starożytny Egipt i jego młody władca)
Sienkiewicz Henryk, Krzyżacy, (Polska czasów króla Jagiełły)
Sienkiewicz Henryk, Quo vadis, (dzieje chrześcijan w Rzymie I w.)
Sienkiewicz Henryk, Trylogia, lub jej część (Polska II poł. XVII wieku)
Waltari Mike, Egipcjanin Sinuhe, (Starożytny Egipt)
Opracowania
seria A to Polska właśnie, (dostępna w Bibliotece Szkolnej i w Bibliotece Miejskiej w Podkowie Leśnej ):
Bockenheim Krystyna, Przy polskim stole, (od X do XIX w.)
Fras Zbigniew, Galicja, (Kraków i Lwów w XIX w.)
Jackowski Antoni, Pielgrzymowanie, (od Ślęży do Jasnej Góry)
Możdżyńska-Nawotka Małgorzata, O modach i strojach, (od Piasta do II wojny światowej)
Mączak Antoni, W czasach ?potopu?, (europejskie tło XVII wieku)
*
seria Wielkie bitwy historii. Wyd. Osprey, (dostępne w Bibliotece Szkolnej ) a w niej:
Brzeziński Richard, Lutzen 1632. Apogeum wojny trzydziestoletniej, (Szwedzi jako wikingowie nowożytnej Europy)
Fields Nic, Termopile 480. Ostatnia walka trzystu, (ciekawe rekonstrukcje)
Forczyk Robert, Moskwa 1941. Pierwsza porażka Hitlera, (co zatrzymało niemiecki plan Barbarossa)
Nicolle David i Szpakowski Wiaczesław, Kałka 1223. Najazd Mongołów Czingis Chana na Ruś, (historia zależności ziem ruskich od Tatarów)
*
Bieżuńska-Małowist Iza, Marian Małowist, Niewolnictwo, (od starożytności do amerykańskiego abolicjonizmu)
Czapliński Władysław, Glosa do Trylogii, (prawdziwe twarze Sienkiewiczowskich bohater?w)
Czapliński Władysław, życie codzienne magnaterii polskiej, (XVII w.)
Dudek Antoni, Zblewski Zdzisław, Utopia nad Wisłą. Historia Peerelu, (powojenna Polska)
Duncan Christofer, Scott Susan, Czarna śmierć. Epidemie w Europie, (bardzo kompetentna, prawie medyczna historia śmiertelnych chorób)
Geremek Bronisław, Litość i szubiennica, (nędza i miłosierdzie od średniowiecza do XX w.)
Gombrich H.Ernst, Krótka historia świata, dla młodszych i starszych, (eseje o jaskiniowcach, Atylli i ...o zburzeniu muru berlińskiego)
Jasienica Paweł, Polska Piastów, (historia przystępnie opisana)
Jasienica Paweł, Polska Jagiellonów, (j.w.)
Kłoczowski Jerzy,Od pustelni do wspólnoty, (historia wspólnot zakonnych od ojców z pustyni...)
Kopaliński Władysław, Opowieści o rzeczach powszednich, (historie papieru, żelazka, lodów i chustki do nosa...)
Maciszewski Jarema, Szlachta polska i jej państwo, (demokracja szlachecka)
Mączak Antoni, Peregrynacje, wojaże, turystyka, (od Rzymu do Tokio)
Ripanelli Enrico, Herezje chrześcijańskie, dawne i współczesne, (popularne, ale sensowne wyjaśnienia istoty różnych heretyckich odłamów)
Sebastyen Victor, , Dwanaście dni. Rewolucja węgierska 1956, (wolność rozjechana sowieckimi czołgami)
Skrok Zdzisław, Słowiańska moc, czyli o niezwykłym wkroczeniu naszych przodków na europejska arenę, (podtytuł wyjaśnia istotę rzeczy)
Tazbir Janusz, Od Sasa do Lasa, (szkice o polskiej demokracji w epoce nowożytnej, o jej sukcesach i porażkach)
Tazbir Janusz, Państwo bez stosów, (o tolerancji religijnej w Polsce nowożytnej)
Tołczyk Dariusz, , Gułag w oczach Zachodu, (błyskotliwa relacja o tym jak w XX wieku Zachód patrzył na Wschód)
Pamiętniki, wspomnienia i źródła historyczne
Anonim Pieśń o Rolandzie (słynne walki i śmierć hrabiego Karola Wielkiego w wąwozie Roncevau)
Bedier Józef, Dzieje Tristana i Izoldy (tekst z XII i XIII w. opracowany w XIXw.)
Djilas Milovan, Rozmowy ze Stalinem (za tę książkę autor zapłacił kilkuletnim więzieniem)
Herling - Grudziński Inny świat (życie Polaków zesłanych przez Stalina)
Sołżenicyn Aleksander, Jeden dzień życia Iwana Denisowicza (oparte na wspomnieniach z łagrów)
Wańkowicz Melchior, Szkice spod Monte Cassino(oparte na w?asnych wspomnieniach wojennych autora)

Zeszyt przedmiotowy, podręcznik, przybory do pisania.
Kserokopie z wymaganiami do klasówek lub dodatkowymi zadaniami muszą być wklejane do zeszytu.

Ok. 65 godzin lekcyjnych w całym roku szkolnym, 5 godzin – do dyspozycji nauczyciela, w zależności od potrzeb edukacyjnych danej klasy, w tym ewentualnie wycieczki przedmiotowe.

I trymestr: 20 godzin lekcyjnych, w tym: 3 h powtórzenia, 2 h. sprawdziany.

wrzesień: zmierzch średniowiecza , sojusz z Litwą, wielka wojna z Zakonem, polityka pierwszych Jagiellonów

październik: Turcy i Konstantynopol (sprawdzian), odkrycia geograficzne, humanizm i renesans

listopad: reformacja i reforma katolicka (sprawdzian), czasy ostatnich Jagiellonów w Polsce, demokracja szlachecka, pierwsze wolne elekcje

II trymestr: 20 godzin lekcyjnych,  w tym: 2 h powtórzenia i 3 h sprawdziany i kartkówki.

grudzień: społeczeństwo Rzeczypospolitej Obojga Narodów (sprawdzian), państwa renesansowe: Hiszpania, Anglia i Niderlandy (kartkówka)

styczeń : Rzeczpospolita Obojga Narodów i jej sąsiedzi w XVII w. (sprawdzian)

luty (ferie): absolutyzm we Francji i monarchia parlamentarna w Anglii, wojna trzydziestoletnia w Niemczech(kartkówka)

marzec (do połowy): oświecenie i jego reformy

III trymestr: 20 godzin lekcyjnych,  w tym: 3 h powtórzenia i 2 h sprawdziany.

marzec: czasy saskie, wojna północna, oświecone absolutyzmy sąsiadów Rzeczypospolitej

kwiecień: czasy stanisławowskie do I rozbioru (sprawdzian), wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych(kartkówka)

maj: reformy Sejmu Wielkiego i konfederacja targowicka, II i III rozbiór, powstanie Kościuszkowskie

czerwiec: (sprawdzian), rewolucja francuska

Na lekcjach historii postępy i osiągnięcia ucznia sprawdzane są w różnych formach. Każdy uczeń oceniany jest na podstawie:

• odpowiedzi ustnych
• prac domowych (obszerniejsze prace - 3 x w roku szkolnym)
• kartkówek
• sprawdzianów
• aktywnego udziału w lekcjach
• przygotowania do lekcji
• aktywności wykraczającej poza zwykłe wymagania (kółko przedmiotowe, dodatkowe lektury, przygotowanie prezentacji i prac konkursowych)

Liczba dopuszczalnych "nieprzygotowań" w trymestrze: 2 Każdy uczeń może przygotować krótką wypowiedź ustną lub prezentację multimedialną na interesujący go temat związany z historią Polski lub powszechną i zaprezentować ją nauczycielowi lub klasie. Uczniowie są zachęcani do skorzystania z podanej listy lektur, przeczytania 1-2 książek w roku szkolnym i napisania z nich recenzji, zwłaszcza jeśli starają się o ocenę celującą.

Tematy prac trymestralnych dla klasy II gimnazjum z historii - trymestr 1

1. Rozmowa między rycerzem, rajcą krakowskim, chłopem a plebanem (proboszczem) o tym, czy dobrze im się żyje pod rządami króla Kazimierza Wielkiego (a jeśli tak – to dlaczego?).

2. Jan Hus: heretyk czy święty? Dysputa między cesarzem Zygmuntem Luksemburczykiem, Hieronimem z Pragi (zwolennikiem Husa) i współczesnym katolikiem (z XXI wieku).

3. Czy Turcja była taka silna czy Europa taka słaba? Imperium Osmańskie w XV i XVI wieku , źródła jego potęgi (organizacja państwa, armii, janczarowie, rola dżihadu) i europejskie rycerstwo..

4. Dlaczego Jagiellonom nie udało się wyprzedzić Habsburgów w wyścigu o pierwszeństwo w Europie? Zbieg okoliczności, Turcy czy błędy naszej dynastii? (próby stworzenia „Europy Jagiellońskiej”, układ z 1515 roku i klęska pod Mohaczem)

5. Relacja z audiencji Genueńczyka Krzysztofa Kolumba u królowej Izabeli Kastylijskiej (o tym, dlaczego warto spróbować zachodniej drogi do Indii...)

6. O tym, jak królowa Bona robiła włoskie porządki na Wawelu i w Warszawie...., czyli o początkach renesansu w Polsce. (była mężem stanu czy intrygantką i trucicielką? sprowadzenie włoskich artystów i włoskiej mody, przebudowa Wawelu, wpływ na króla, próby „włoskiej polityki”)

7. Romeo na polskim tronie, czyli o miłości Zygmunta Augusta i Barbary Radziwiłłówny. Czy królowi wolno słuchać własnego serca? Co wynikło z koronacji Barbary?

8. Dlaczego w Polsce nie było nocy św. Bartłomieja? (czyli o tolerancji oraz jej przyczynach w Polsce, początki państwa z silną władzą królewską we Francji)

9. Zmienić żonę? zmienić wiarę? – o dylematach Henryka VIII, króla Anglii. Dlaczego zdecydował się na zerwanie z Rzymem (mimo protestu swego przyjaciela Tomasza Moore, którego.... ściął)?

 temat pracy obowiązkowej w 2 trymestrze, to:

„Charakterystyka absolutyzmu nowożytnego, na podstawie tekstów Niccola Machiavellego, Armanda de Richelieu i fragmentu Merkuriusza Sarmackiego oraz dostępnych opracowań.”

        Zależy mi na dobrej interpretacji wymienionych źródeł (będą dostępne w dzienniku elektronicznym), czyli na wyciągnięciu z tych tekstów możliwie wszystkich wniosków i na ich konfrontacji z wiedzą podręcznikową i słownikową o absolutyzmie. Można skoncentrować się na 1, 2 lub 3 tekstach.

       Przypominam, że uwagi Machiavellego dotyczyły wieku XVI i początków lub prób zaprowadzenia władzy absolutnej, np. we Francji czy Włoszech. Merkuriusz Sarmacki to miażdżąca krytyka monarchii elżbietańskiej ze strony polskiego poselstwa z 1597 roku, zatem także dotyczy XVI wieku (Polacy wyraźnie przesadzili w ocenie tyranii Elżbiety, ale tym ciekawsze jest spojrzenie z ich strony, tak różne od opinii dzisiejszych reżyserów...). Natomiast kardynał Richelieu, de facto twórca absolutyzmu barokowego, czyli monarchii Ludwika XIV, pisał w swoim Testamencie (poł. XVII wieku) o dojrzałym już ustroju, który jego zdolny uczeń, Król –Słońce wprowadzi jako wzór dla reszty Europy. Czytelnicy Trzech muszkieterów A. Dumasa mogą wykorzystać w tej pracy poznany z powieści kontekst działań słynnego kardynała, pierwszego ministra Ludwika XIII.

Tematy prac trymestralnych dla klasy II na III trymestr

1. Władcy na ławie oskarżonych (do wyboru jeden z wariantów):

1. a) Odpowiedzialność m.in. za rozbiory Polski (rzecz do tej pory bez precedensu na arenie politycznej Europy) i za gnębienie własnych poddanych Oskarżeni: Fryderyk II, Katarzyna II, Maria Teresa i Józef II.

1. b) Doprowadzenie do wybuchu rewolucji francuskiej i złe rządy – oskarżeni Ludwik XVI i Maria Antonina. (dobrze przy okazji obejrzeć film „ Maria Antonina”).
2. c) Sprowokowanie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych – oskarżony król Jerzy angielski (oskarżać mogą buntownicy, czyli np. G. Washington, B. Franklin lub Anglicy).
3. d) Czy Stanisław August Poniatowski był złym królem czy żył w trudnych czasach? (akt oskarżenia + argumenty obrony).

2. Ocena wydarzeń historycznych (i ich aktorów) lub zjawisk:

1. a) Konfederacja barska (bohaterstwo, pierwsze powstanie narodowe czy polityczna głupota?)
2. b) Rewolucja francuska (postęp czy zbrodnia?)
3. c) Cywilizacja – dobra czy zła? (oskarża J.J. Rousseau)

Oceny trymestralne i ocena roczna nie są prostą średnią matematyczną wszystkich ocen uzyskanych w danym okresie przez ucznia. Aby oceny te były jak najbardziej obiektywne i podsumowywały wysiłek włożony przez ucznia w tym okresie czasu, a także skutki tego wysiłku, nauczyciel stosuje system "średniej ważonej?", przy czym poszczególne oceny mają następujące wagi:

• średnia ze sprawdzianów -  0,45,
• średnia z kartkówek i odpowiedzi ustnych - 0,3,
• średnia z prac trymestralnych i innych prac domowych - 0,25.

Oceniane wiadomości i umiejętności, zgodne z celami szczegółowymi z podstawy programowej dla II etapu edukacyjnego:

1. Aktywne uczestnictwo w lekcji.
2. Prezentacja na forum klasy przygotowanych wiadomości.
3. Chronologiczne porządkowanie wydarzeń, zaznaczanie ich na osi czasu.
4. Określanie, w jakim wieku miało miejsce określone wydarzenie.
5. Porównywanie zjawisk występujących w różnych epokach.
6. Rozumienie i stosowanie w praktyce pojęć wprowadzanych na lekcjach.
7. Korzystanie z prostych tekstów źródłowych, a także z diagramów, schematów, tabel i map (!).
8. Zdobywanie informacji z różnych źródeł (umiejętność odszukania jej w podręczniku, słownikach, encyklopediach, korzystanie z indeksów).
9. Znajomość historii najbliższej rodziny i swojego miasta (rozumienie pojęcia "mała ojczyzna").
10. Podstawowa wiedza dotycząca najstarszych cywilizacji.
11. Ustalanie następstw w czasie wybranych faktów i wydarzeń historycznych.
12. Znajomość wybranych (przewidzianych programem) wydarzeń i postaci z historii Polski.
13. Umiejętność pracy w zespole, aktywne podejście do stawianych zadań, udział w rozwiązywaniu problemów.

Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który nie opanował w pełni wiadomości i umiejętności określonych podstawą programową, braki te jednak nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy, z pomocą nauczyciela zdobytą wiedzę potrafi wykorzystać.

Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności określone podstawą programową (do wglądu w szkolnej bibliotece)

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który nie w pełni opanował wiadomości i umiejętności określane programem nauczanie w danej klasie (zawarte w podręczniku), ale opanował je na poziomie przekraczającym podstawę programową.

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który w pełni opanował zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania historii w danej klasie, a także potrafi biegle posługiwać się zdobytą wiedzą.

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:

• samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia,
• biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami, które wykraczają poza program nauczania historii w danej klasie,
• proponuje oryginalne rozwiązania problemów rozważanych w klasie,
• czyta lektury i przedstawia z nich własne recenzje,
• opracowuje samodzielnie (i przedstawia w postaci prezentacji lub krótkiej wypowiedzi) interesujące Go zagadnienia z historii Polski lub powszechnej